GENEL ELEKTRİK İZOLASYON ÖZELLİKLERİ

1- Nem etkisini önlemek yada en aza düşürmek
2- İletkenleri birbirine sıkıca bağlamak
3- Mekanik sarsıntıyı azaltmak
4- Sistemdeki havayı dışarı almak
5- Elektriksel direncin ve izolasyonun kalitesini yükseltmek
6- Sargı boşluklarına toz, kir v.s. emilmesini önlemek için sert ve düzgün bir yüzey oluşturmak
7- Bitirilmiş ise, göze hoş gelen bir görünüm vermek
8- İyi bağlayıcı özellikte olmalı ve sargı aralarındaki boşluklara girebilmelidir. Titreşimlere ve merkezkaç kuvvetlere dayanabilecek sertlikte olmalıdır.
9- Isı dayanıklı olmalı, çalışma sıcaklığında yumuşamamalıdır
10- Neme karşı geçirgen olmamalı ve transfarmatör yağlarına, yağlama yağlarına dayanıklı olmalıdır.

ELEKTRİKSEL ETKİ:

Bir izolasyon malzemesinin tamamen devre dışı kalması yada veriminin düşmesi aşağıdaki nedenlerden dolayı olur.

YANMA :

İzolasyon malzemesine fazlasıyla yüksek voltaj verilmesiyle ortaya çıkar. İzolasyon maddesinin yanmaya dayanıklılık derecesini belirleyen teste “ Dielektrik kuvvet testi ” denir.

Elektrik kuvveti, izolasyon malzemesinin elektrik gerilimine dayanabilme özelliğidir. Bu değer Volt /mil olarak ifade edilir.

YÜZEYDEKİ İLETKENLİK:

Bu faktörü belirleyen özelliğe yüzey direnci adı verilir.

TRANCKİNG :

Bir elektriksel gerilim altında çalışan izolasyon malzemesi nem, tuzlu ortam yada iletken toz gibi yüzeyi kirleten durumlara açık bırakıldığı zaman, yüzeyde akım geçmesine eğilim görülür, ki bunlar ağaç dallanmasına benzer şekilde iletken izler oluştururlar. Sonuç olarak malzeme kullanım dışı kalır.

DİELEKTRİK KAYBI :

Devre dışı kalmaya etkileyen bir başka faktördür. Değişken elektrik gerilimlerine maruz kalan izolasyon malzemesinde meydana gelen enerji kaybıdır. ( Isı şeklinde olur ).

VOLTAJ DAYANIMI :

Bu özellik bir tür elektriksel yaşlanma sayılır. Elektrik etkisiyle izolasyon maddesi kimyasal değişimlere uğrayarak özelliğini yitirir.

ARK YAPMA :

Ark yapma deşarjlardan dolayı bozulma olarak tanımlanabilir.

KİMYASAL ETKİ:

Bu gruptaki zararlı etkiler başlıca şunlardır.
Havanın nemi – Metal yada kömür tozları

– Tuzlu ortam
– Kaydırıcı yada soğutucu olarak kullanılan yağlar
– Kimyasal maddeler

İzolasyon verniklerine en fazla zarar veren etki nem etkisidir. Suyun polar yapısından dolayı, nemin organik izolasyon maddelerine penetrasyonu sonucu izolasyon maddesinin elektriksel dayanıklılığı düşer. Elektrikli bir parçanın soğuracağı nem miktarı bu parçanın tipine ve yapısına bağlıdır. Bir izolasyon malzemesinin tamamen nem geçirmez olarak sınıflandırılmasına karşın belli frekanslarda çalışan iletişim araçları için uygun bulunmayabilir. İzolasyon malzemeleriyle ilgilenenlerin bu tip malzemelerin nem emme ve geçirgenlikleri yeni gelişmeler sonucunda selülozik tip izolasyon maddelerinin yerine daha az nem çekici özellikteki sentetik polimerler kullanılmaktadır.

MEKANİK ETKİ:

İzolasyon verniklerinin karşılaştığı mekanik kuvvetler önemli olup cihazı tasarlarken yada parça seçerken muhakkak göz önünde tutulmalıdır. Pratikte karşılaşılan mekanik etki tipleri şunlardır;

İletkenler ve değişken manyetik kuvvetlerin girişimiyle oluşan manyetik akımlı öteki metalik parçalar arasındaki sarkıntı oluşumu

Özellikle ısıtma ve soğutma sırasında, parçalar arasındaki farklı genleşme ve büzülmeden doğan hareketler.

Dönen makinalarda oluşan çok kuvvetli merkez-kaç kuvvetleri (örneğin elektrik motorları).

Cihaza dışarıdan gelen kuvvetler (Büyük elektro mıknatıslar da yada titreşimli makinaları çalıştırmada kullanılan motorlardaki gibi).

Kıvırma, uzatma ve bükme elektrikli cihazların yapımı sırasında izolasyon verniklerine uygulanılan kuvvetler.